historia
SZKARŁATNA GŁĘBIA – Krzysztof Bochus
Krzysztof Bochus urodził się w 1955 roku. Z wykształcenia jest politologiem. Z zawodu dziennikarzem, publicystą, pisarzem i wykładowcą akademickim. Pracował m.in. w „Nowej Wsi” i koncernie prasowym „Burda”, był redaktorem naczelnym miesięcznika „Sukces”, a jego teksty ukazywały się m.in. w takich tytułach jak „Przegląd Tygodniowy”, „Wprost” czy „Focus”. Jest autorem trzech książek: „Czarny manuskrypt”, „Martwy błękit” i „Szkarłatna głębia”, które mimo swojej krótkiej bytności na rynku księgarskim, cieszą się ogromnym zainteresowaniem czytelników.
Wydawnictwo MUZA.SA rok 2018
stron 404
Szkarłatna głębia to kryminał policyjny retro, którego fabuła umieszczona została w roku 1934 na terenach Elbląga, Gdańska i okolic Mierzei Wiślanej.
W elbląskim domu modlitwy zostają znalezione zwłoki starszego gminy menonickiej. Okrutnie okaleczone świadczą o tym, że oprawca był bardzo brutalny. W krótkim czasie dochodzi do kolejnego makabrycznego odkrycia, którego ofiarą jest również członek wspólnoty menonitów. Do rozwikłania tych zagadek zostaje oddelegowany radca kryminalny Christian Abell, którego zadanie jest o tyle trudne, że natrafia on wewnątrz wspólnoty na dziwny mur milczenia. Abell nie poddaje się, lecz kiedy wydaje mu się, że jest już o krok do zakończenia śledztwa, zostaje porwana jego narzeczona, której z powodu stanowczości radcy grozi wielkie niebezpieczeństwo. Porywacz jest równie zdeterminowany jak policjant. Czy uda się Abellowi doprowadzić sprawę do końca? Podda się presji porywacza, czy postawi na swoim? Jak silna jest więź łącząca ludzi nie tylko we wspólnotach takich jak mennonici?
Jest to moje pierwsze spotkanie z twórczością tego autora, i już mogę stwierdzić śmiało, że będę robiła wszystko, aby nie było ostatnim. Książka jednocześnie mnie zbulwersowała jak zachwyciła. Lubię kryminały retro, chociaż do tej pory nie miałam z nimi aż tak dużego kontaktu, ponieważ do tej pory w większej ilości przeczytałam jedynie książki Marcina Wrońskiego, czy Maureen Jennings.
W swojej powieści autor zabiera czytelnika w świat dość odległy, pozostawiając go na jakiś czas w surowym klimacie lat 30. w okolicach Prus Wschodnich. Mamy więc okazję pobyć trochę w niemieckim Elblągu, zwiedzić katedrę we Fromborku i „zmarznąć” w skutych lodem i okrytych śnieżnymi zawiejami wioskach na Mierzei Wiślanej zamieszkałych przez wspólnoty menonickie.
Nie jest łatwo oderwać się od kart książki, chociaż za pośrednictwem dość upartego, głównego bohatera, każde kolejne tropy prowadzące do rozwiązania zagadki nagle okazują się „drogami donikąd”. W czasie swojego dochodzenia policjant odkrywa nie tylko jak maniakalne potrafią być idee ludzi walczących o „własne cele”, ale również jak silne potrafią być emocje związane ze zwykłymi ludzkimi namiętnościami. I tak jak w każdej grupie ludzi, często walka o władzę czy po prostu zwykła ludzka chciwość potrafi zakryć wizerunek życia, tak i we wspólnocie tak zamkniętej i swoistej jak menonici, może okazać się, że są większe priorytetu od spuścizny religijnej przodków.
Bardzo realnie ukazany świat w przededniu wybuchu II W.Ś., w którym liczą się koneksje, pieniądze i władza, to z pewnością duży plus tej powieści. Realizm tego okresu, ukazany jest tak naturalistycznie, że wystarczy zamknąć oczy, i człowiek przenosi się w lata 30. ubiegłego wieku.
Wciągająca fabuła w połączeniu z ciekawymi dialogami i wyjątkowymi osobowościami bohaterów to coś, co nie pozwoliło mi na zbyt częste przerwy w czytaniu. I chociaż ja, istota bardzo wrażliwa na ból i cierpienia innych z ciężkim sercem wczytywałam się w sceny opisujące bardzo brutalne, wręcz makabryczne, to muszę przyznać, że autor opisał je dość obrazowo. Jeszcze teraz wzdrygam się na samo ich przypomnienie.
W tej niesamowitej historii wciągającej nas nie tylko w głąb społeczności mennonitów, czy w brutalne morderstwa, mamy okazję poznać również niektóre tajniki wydobywania bursztynu w ówczesnym czasie, oraz siłę chciwości jaka kryje się za posiadaniem tej kopalnianej żywicy, cieszącej się do dziś uznaniem wielu, nie tylko producentów biżuterii.
Ale w tej brutalnej, ostrej, policyjnej fabule, znalazły się również wątki spokojne, pełne pozytywnych emocji, delikatnym erotyzmem wplecione w narrację. Nie pozostawiające w czytelniku złudzeń, że zdeterminowany w pracy, bezwzględny w dążeniach do prawdy policjant potrafi być czułym mężczyzną.
Muszę jeszcze dodać, że ciekawostką zapewne dla wielu czytelników, są umieszczone na końcu książki przypisy, dotyczące wielu historycznych miejsc, zdarzeń i ludzi.
Ta książka z pewnością zachęciła mnie do sięgnięcia po wcześniejsze powieści tego autora i mam nadzieję, że kiedyś uda mi się to zrealizować, chociaż na moich półkach czeka wiele książek do przeczytania.
Całym sercem polecam tę lekturę nie tylko miłośnikom kryminałów retro, czy kryminałów w ogóle. Myślę, że usatysfakcjonuje ona również miłośników historii, a nawet romansów. A ta odrobina makabry i grozy, no cóż… to taka mała pikanteria dodana narracji. Polubiłam radcę kryminalnego Christiana Abella i mam ochotę na jeszcze niejedno spotkanie z nim.
Dziękuję Wydawnictwu MUZA.SA za możliwość przeczytania tej książki.
GRAND – Janusz Leon Wiśniewski
Janusz Leon Wiśniewski, to polski pisarz, który moim zdaniem najbardziej jest kojarzony przez czytelników, a szczególnie przez czytelniczki, dzięki swojej debiutanckiej powieści napisanej w 2001 roku – „S@motność w sieci”. Dzisiaj ma na swoim koncie pisarskim wiele innych ciekawie napisanych książek, chociaż ja się z nimi dopiero powolutku zapoznaję. Urodził się 1954 roku w Toruniu. Z wykształcenia jest rybakiem dalekomorskim, magistrem fizyki, doktorem informatyki, doktorem habilitowanym chemii. Przez lata mieszkał poza granicami Polski, a teraz swoją przystań życiową ma w Gdańsku. Jak potrafi pogodzić obowiązki zawodowe z pisaniem… tego nie wiem. Od roku 2012 jest prezesem Fundacji Start z Kulturą wspierającą młodych twórców kultury.
Wydawnictwo Wielka Litera rok 2014
stron 316
Grand to powieść psychologiczna, której fabuła umiejscowiona została w najsłynniejszym i jednym z najstarszych hoteli Trójmiasta.
Fabułą tej powieści są opowiadania przedstawiające kilku mieszkańców hotelu. Różni ludzie, z różnych środowisk i kręgów kulturowych, oczywiście na tyle bogaci, aby móc sobie pozwolić na kilka noclegów w jednym z najdroższych hoteli. Ich osobowości są tak różne, jak różne potrafią być losy ludzi.
Wprawdzie są to osobne opowiadania, o różnych ludziach, ich przeszłości i teraźniejszości, ale łączy ich jedno – hotel i spotkanie w nim, chociaż czasami tylko przelotne. Łączy ich również historia hotelu i unoszący się w murach budynku duch historycznej melancholii.
Często zdarza się tak, że zupełnie przypadkowo spotykamy na naszej drodze kogoś, kto sprawia, że nasze życie zmienia się całkowicie. Tak też jest w tej powieści. Przypadkowo spotkani ludzie mają ogromny wpływ na dalsze życie każdego z bohaterów/bohaterek.
Przeplatająca się w fabule teraźniejszości historia, sięgająca wielu lat wstecz i tajemnice często skrywane w hotelowych pokojach, łączą nas nie tyle z samym miejscem, co właśnie z ludźmi, niby zwykłymi, czasami trochę szalonymi, czasami zbyt spontanicznymi, ale zwykłymi ludźmi.
Ta książka to swoiste studium osobowości, podglądane przez pryzmat psychologii życia. Ludzie przedstawieni w tej książce to osoby, które zatrzymując się na jeden weekend w hotelu, nad pięknym polskim morzem, często doznają jakiegoś dziwnego odczucia oderwania od rzeczywistości. Zakochują się, poddając się zmianom jakie ta ich miłość przynosi. Czasami przeżywają chwile piękne i te pełne upokorzeń, niosące ze sobą raz radość raz smutek.
Nie przeczytałam wielu książek tego autora, ale po tych, które już poznałam, mam wrażenie, że autor jest bardzo melancholijną osobą. Miałam okazję być na kilku spotkaniach autorskich i one również mnie w tym twierdzeniu przekonują. Autor potrafi pięknie i ciekawie opowiadać, ale rzadko się uśmiecha. Może to tylko moje wrażenie. Oby.
Styl, jakim pisze jest pewnego rodzaju tęsknotę, takim specyficznym smutkiem, który mimo radosnych i szczęśliwych zakończeń opowieści często na długo pozostaje w myślach towarzyszących podczas czytania. Ta nostalgia zakorzenia się tak głęboko, że trudno ją potem wyrwać z tych rabatek pozytywnego zakończenia.
Przyznam szczerze, że kilkakrotnie wzruszyłam się podczas czytania. Autor bowiem nie ucieka od tematów trudnych i smutnych zarazem. Ukazuje świat z kilku stron, tak jak na przykład w tej powieści ukazał świat Lichutkiego – bezdomnego, który nie potrafił się odnaleźć wśród elegancji, czystości i… normalnego życia. A wśród „swoich” był panem nad panami, na swój sposób szczęśliwym.
W każdym z nas gdzieś głęboko ukryta w podświadomości mieszka sobie jakaś tęsknota, jakieś marzenie często nierealne, a czasami tak realne, że wystarczy tylko bardziej się postarać, aby je spełnić. Jedni tęsknią za dostatnim życiem, bez problemów finansowych. Inni mają tych pieniędzy aż nadto, ale tęsknią za czułością, miłością czy rodziną, której nie założyli przedkładając swoją karierę zawodową nad bycie z rodziną. Inni mają pieniądze i rodzinę, ale los poskąpił im zdrowia, więc tęsknią za tym, aby móc sobie pozwolić na podróże, lub chociażby zwykły spacer. Tylu ilu jest na świecie ludzi tyle jest marzeń i tęsknot, i o czym właśnie pisze w swojej książce Janusz Wiśniewski.
Polecam tę lekturę dla refleksji, polecam osobom, które lubią powieści psychologiczne. Tutaj znajdziecie wiele wątków, które nie pozwolą na nudę. W tej książce historia przeplata się z teraźniejszością, nostalgia ze szczęściem, a życie… z życiem.
Kto tutaj mieszkał? Jakie tajemnice przeszłości i współczesności kryją w sobie pokoje jednego z najstarszych hoteli Sopotu?
Pięknie położony, w centrum Sopotu, z jednej strony spoglądający na morze, a z drugiej na sopockie Łazienki… Chyba każdy, kto był w Sopocie widział ten stary, wciąż funkcjonujący i znany zwłaszcza elitom hotel.
444 – Maciej Siembieda
Maciej Siembieda urodził się w 1961 roku w Starachowicach. Jest absolwentem polonistyki Uniwersytetu Opolskiego, a otrzymał doktorat z komunikacji społecznej na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie. Jest dziennikarzem, reportażystą i pisarzem, trzykrotnym laureatem tzw. polskiego Pulitzera, czyli nagrody Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich przyznanej mu w kategorii reportażu. Od trzydziestu lat prowadzi dziennikarskie śledztwa historyczne.
Wydawnictwo Wielka Litera rok 2017
stron 551
444 to połączenie współczesnego kryminału, z thrillerem i powieścią historyczną.
W wypadku samochodowym ginie dziennikarz jednej z popularnych gazet. Jego auto zostaje zmiażdżone przez rozpędzonego tira na albańskich rejestracjach. Dziennikarz jechał właśnie na spotkanie z Jakubem Kanią, prokuratorem IPN-u, którego przed swoją śmiercią zainteresował tajemnicą dotyczącą proroctwa przedstawionego na obrazie znanego polskiego malarza. Obraz Matejki dziwnym trafem jest niedostępny dla miłośników sztuki, i od wielu lat przebywa w prywatnych zbiorach, kilkakrotnie wykradany. Jakub Kania, początkowo nie zdaje sobie sprawy z tego jak wielką tajemnicę skrywa obraz i jak wielkie niebezpieczeństwo grozi każdemu, kto zacznie się interesować obrazem. Czy proroctwo dotyczące pojednania islamu z chrześcijaństwem spełni się? Co oznacza cyfra 444? Ile osób musiało zginąć, aby uchronić obraz przed niewłaściwymi ludźmi? I czy poszukiwanie nieznanego obrazu Matejki może być dla kogoś śmiertelnym hobby? Co takiego słynny polski malarz ukrył lub przekazał na płótnie swojego obrazu?
Przyznam szczerze, że nazwisko autora do tej pory było mi nieznane. Ale cóż mogę powiedzieć na swoje „usprawiedliwienie”, mimo swoich lat nie udało mi się poznać świetnych dzieł wielu wybitnych pisarzy. A tę powieść z czystym sumieniem mogę zaliczyć do tych świetnych.
Od zawsze interesowałam się mistyką, chociaż nie czysto ze względów religijnych, bo moje podejście do wiary i do kościoła jest jakie jest i nic już w tym nie mam zamiaru zmieniać. Miałam kiedyś podopiecznego, który był agnostykiem, a w młodości studiował religioznawstwo i do dziś pamiętam jego długie, ciekawe opowieści na temat różnych religii.
Wracając jednak do książki, przyznaję, że po raz kolejny dosłownie, zatraciłam się w lekturze. Książka dość nietypowa, jej początek przenosi czytelnika do zagadkowego morderstwa w roku 998, wciągając dosłownie od pierwszych stron. Fabuła jest tak skonstruowana, że teraźniejszość przeplatana jest wątkami historycznymi, i tak wędrujemy sobie po różnych epokach, wpadamy na chwilę do bardzo odległej przeszłości, aby za jakiś czas znów być tu i teraz. Każda część książki kończy się swoistym znakiem zapytania, pewną sytuacją, której dalszego ciągu czytelnik jest bardzo ciekawy, ale dana intryga czy sytuacja pozostaje ciągiem tajemnicy, bo autor sprytnie przenosi fabułę do zupełnie innego miejsca i czasu, pozostawiając swojego czytelnika przed niedopowiedzeniem i nadzieję, że „ciąg dalszy nastąpi…”
Moim zdaniem, autor posiadający ogromną wiedzę historyczną, potrafi ją przekazać tak, aby czytelnika nie tyle przyciągnąć do powieści, ale przede wszystkim zainteresować go tą historią, często z wielu przyczyn nam nieznaną, lub do tej pory nie poruszaną w rozmowach z innymi. O przepowiedni oczywiście nie wiedziałam, ale bardzo bym chciała aby kiedyś się spełniła, chociaż chyba wielu osobom ona jest nie na rękę, tylko komu bardziej? Islamistom czy chrześcijanom?
(…) Ten list, czcigodny panie, mówi o przepowiedni – wyjaśnił. – Według słów dostojnego A-Hakana począwszy od roku tysięcznego czterech wybranych, każdy co czterysta czterdzieści cztery lata, otrzyma od Boga sposobność przyniesienia światu wiecznego pokoju, który ma się zacząć od pojednania chrześcijaństwa z islamem. Wielki emir pisze, że zgodnie z proroctwem w żyłach każdego z wybrańców płynąć będzie królewska krew, i spłodzą go rodzice wyznający różne religie. Każdy też nosić będzie znamię na czole… (…)
No i tym cytatem z książki poniekąd zdradziłam, co oznacza ta dość tajemnicza liczba 444, będąca tytułem książki.
Oprócz ciekawej fabuły skonstruowanej na faktach historycznych, mitach czy fikcji opartej na wyobraźni autora, muszę stwierdzić, że osoby występujące w powieści zostały bardzo dokładnie ukazane zarówno pod względem osobowościowym jak i wizualnym. Takie połączenie jest z pewnością miłym zaskoczeniem dla nowego czytelnika, nieznającego do tej pory „pióra” tego pisarza. Malowniczo wręcz opisane osoby, z łatwością można sobie wyobrazić, bez nadmiernego wytężania umysłu, który bardziej angażuje się przecież w śledczo-historyczną fabułę.
Lekki humor towarzyszący temu dość poważnemu tematowi, dodaje moim zdaniem lekkości w czytaniu, chociaż słownictwo autora nie jest zbyt proste. Momentami musiałam nawet sięgać do słownika, aby zrozumieć wplecione w treści słowa czy nazwy takie na przykład jak: spahisi, jatagany, ryngraf, czy grzyby ektomikoryzowe, itd. Ale dzięki temu poszerzyłam zakres swojego słownictwa (mam nadzieję).
Zaskoczyło mnie natomiast samo zakończenie, i tu muszę się przyznać do tego, że niezbyt mi się podobało, chociaż taka być może jest wizja przyszłości. Nie przepadam za science-fiction, autor oczywiście, aby fabuła miała swój początek i koniec umieścił wizję przyszłości, czyli rok 2332, w którym na świat ma przyjść ostatni z wybrańców. No cóż, wolę jednak przeszłość i teraźniejszość od awatarskiej przyszłości.
Jeśli chodzi o mnie, to oczywiście po skończeniu książki, zaczęłam „szperać” w Internecie i doczytywać. Historia była kiedyś moim ulubionym przedmiotem, zwłaszcza w liceum, kiedy pani profesor tak sobie mnie „upodobała’, że wołała mnie do odpowiedzi nawet wtedy, gdy mnie nie było w klasie. Ale… kiedy to było?
Polecam tę powieść zwłaszcza miłośnikom dobrego kryminału, thrillera, i powieści historycznych. Ale nie tylko. Czytelniczki preferujące romans, też znajdą w niej coś dla siebie. Cieszę się, że koleżanka prowadząca blog Lew kanapowy poleciła mi tego autora na Targach Książki w Gdańsku. Na mojej półce czeka już kolejna książka tego pisarza, zakupiona właśnie na targach „Miejsce i imię”.
BIBLIA DIABŁA – Leszek Herman
Leszek Herman jest mieszkańcem Szczecina. Z wykształcenia jest architektem, projektantem i współwłaścicielem szczecińskiej Pracowni Projektowej Konserwacji Zabytków. W latach 1993–1995 był autorem cyklu artykułów dla „Gazety Wyborczej” o niezwykłych budynkach i miejscach w Szczecinie i na Pomorzu, ilustrowanych własnymi odręcznymi rysunkami. Od 2005 roku razem z bratem prowadzi autorską pracownię projektową. Prywatnie jest miłośnikiem tajemnic historycznych i architektonicznych, historii sztuki, dobrej książki, roweru, jazdy konnej i spotkań przy piwie z przyjaciółmi. Do tej pory ukazały się dwie jego powieści: „Sedinum” (Muza, 2015) oraz „Latarnia umarłych” (Muza, 2016).
Wydawnictwo MUZA SA
Premiera książki 18.04.2018
stron 572
Biblia Diabła to kryminał, w którym w dziennikarskie śledztwo bardzo sprytnie zostały wplecione wątki historyczno-archeologiczne.
Paulina Weber jest dziennikarką, która otrzymuje polecenie napisania cyklu artykułów o pomorskich procesach kobiet oskarżonych o czary. Zlecenie nie od razu jej się podoba, lecz w miarę zdobywania informacji na temat, zaczyna się coraz bardziej wgłębiać w praktyki o wymyślnych technikach tortur, jakie stosowane były wobec kobiet oskarżonych o czary.
Pewnego dnia u brzegu Wyspy Robiena zostaje znalezione pozbawione głowy ciało topielca. Sprawą zajmuje się lokalna policja. Zainteresowana tym dziennikarka, postanawia przeprowadzić własne dziennikarskie śledztwo i wciąga w nie swoich przyjaciół – architekta Igora i Johanna, brytyjskiego spadkobiercę starego pomorskiego rodu.
Za sprawą zlecenia renowacji starego myśliwskiego dworu Igor wpada na trop zaginionego skarbu z katedry w Kamieniu Pomorskim. Ku utrapieniu architekta tym tropem podąża również jego klient, którym jest bogaty szczeciński przedsiębiorca.
Czy coś wspólnego mają ze sobą te trzy historie? Dlaczego zabytki Pomorza przyciągają rzesze poszukiwaczy skarbów, w tym tajemniczą angielską firmę poszukiwawczą Sedinum Exploration?
(…) Jaki mogą mieć związek morderstwa inspirowane procesami czarownic z czasów wojny trzydziestoletniej ze skarbem z katedry kamieńskiej? (…) Jaki mogą mieć związek nazistowskie tajemnice z czarownicami z czasów wojny… (…) Cytat z książki.
„Biblia Diabła” jest moim pierwszym spotkaniem z twórczością tego autora, ale z pewnością nie ostatnim. Książka rozbudziła we mnie nie tyle ciekawość literacką, co również historyczną. Po przeczytaniu tej powieści spędziłam długie godziny w Internecie, poszukując tematów z ciekawostkami i faktami związanymi z fabułą. A to świadczy tylko o tym, że autor skutecznie zainteresował mnie czytelniczkę, przedstawionymi w tej lekturze wątkami.
I chociaż początkowo nie potrafiłam odnaleźć się w licznych wątkach, i nie do końca wiedziałam czy połączą się one w całość w tej fabule, to z każdym kolejnym rozdziałem czułam, że powieść wciąga mnie jak magnes.
W każdym rozdziale, przeplatane ze sobą są różne wątki, dotyczące zarówno osób jak i zdarzeń. W tę zaskakującą dziennikarskim śledztwem współczesność, autor sprytnie wplótł ciekawostki historyczne i archeologiczne, co sprawiło, że książka przyciągnęła mnie nie tylko z punktu widzenia kryminału. Moim zdaniem zaskoczy ona niejednego czytelnika niezwykłymi opisami miejsc, w których nakreślona została akcja książki. Szczecin i jego okolice to z pewnością jedne z piękniejszych miejsc Polski i chociażby z powodu ich wartości historycznej warto tam zajrzeć.
Autor z swojej książce, bardzo sprytnie serwuje czytelnikowi różne ciekawostki i tajemnice z przeszłości. Odsłania tajemnice skarbca katedry w Kamieniu Pomorskim, otwiera wiedzę dotyczącą historii procesów o czary, a także zabiera czytelnika na krótką wycieczkę w lata drugiej wojny światowej.
Z całą pewnością, nie jest to książka lekka, łatwa i przyjemna, chociaż może temu stwierdzeniu przeczyć płynność z jaką ją czytałam. Moim zdaniem jednak, jest to kryminał, który nie tylko trzyma w napięciu, ale przede wszystkim rozbudza ciekawość dotyczącą innych dziedzin.
Ciekawie skomponowane osobowości głównych bohaterów powodują, że nawet bohaterzy drugoplanowi potrafią zainteresować.
Mimo wielowątkowości, powieść nie nudzi a wręcz przyciąga jak magnes. Wprawdzie miałam okazję zapoznać się dopiero z jedną książką tego autora, to z całą pewnością mogę powiedzieć, że jest on mistrzem w łączeniu fikcji literackiej z historią.
Momentami dość drastyczne opisy powodowały, że czułam jak dostaję gęsiej skórki. Ale to tylko utwierdzało mnie w tym, jak bardzo angażuję się w fabułę książki. Odrobina humoru wpleciona w dialogi czy sytuacje, dodała nie tyle realności, co pozwoliła na chwilę odetchnąć od napięcia spowodowanego sensacyjnym aspektem powieści.
Zaskoczyło mnie natomiast samo zakończenie książki, które … pozostało otwarte. Nie wiem co autor chciał przez to osiągnąć, ale lubię jak książka ma swój początek i koniec. Domyślanie się, co nastąpi potem, nie należy do moich mocnych stron, a tutaj… No cóż, chyba muszę sobie dopowiedzieć.
Polecam tę powieść szczególnie miłośnikom sensacji i kryminału, ale również czytelnikom preferującym historię i przygody. Gwarantuję ciekawie spędzony czas, który być może tak jak u mnie, zaowocuje chęcią poznania niektórych faktów historycznych czy legend dotyczących nie tylko Pomorza. Od tej książki trudno jest się oderwać, a kiedy już przewróci się ostatnią stronę, to pozostaje jakiś niedosyt.
Czy udało się bohaterom powieści znaleźć Biblię Diabła? Dlaczego w odnalezionym przez historyków manuskrypcie brakowało ośmiu stron?
Dziękuję Wydawnictwu MUZA.SA za możliwość przeczytania tej książki, która wciągnęła mnie na tyle mocno, że postanowiłam zakupić wcześniejsze powieści tego autora.
MORFINA – Szczepan Twardoch
Szczepan Twardoch urodził się w 1979 roku. Mieszka na Górnym Śląsku i jest jednym z najbardziej cenionych współczesnych publicystów i pisarzy polskich. Z wykształcenia jest socjologiem. Jego powieść „Drach” uhonorowana została Nagrodą im. Kościelskich i niemiecką nagrodą Brucke Berlin. Za powieść „Morfina” otrzymał Paszport Polityki, Wawrzyn Śląski, Nagrodę Czytelników Nike i sporą liczbę nominacji.
Wydawnictwo Literackie rok 2012, dodruk rok 2017
stron 579
Morfina to dramat wojenny w ujęciu bardzo psychologicznym.
Warszawa rok 1939. Konstanty Willemann, syn niemieckiego arystokraty i spolszczonej Ślązaczki ukrywa się w okupowanej Warszawie. Prowadzi życie dość rozrywkowe, jest podporucznikiem, który po kampanii wrześniowej nie chce brać udziału, w jego zdaniem przegranej już wojnie. Jego żona i synek są tylko jakimś bladym oparciem w jego życiu, nie przykłada się jednak do tego, aby prowadzić przykładne życie męża i ojca. Jest narkomanem, niestroniącym od kobiet i alkoholu. Pewnego jednak dnia wbrew swojej woli, zostaje wciągnięty do organizacji wywiadowczej. Pod przybranym nazwiskiem, jako Niemiec rozpoczyna działalność konspiracyjną. Czy pomoże mu to w odnalezieniu siebie? Czy działając pod przykrywką, znienawidzony przez bliskich i dalszych znajomych odzyska to, co utracił przepuszczając swoje życie w nic nieznaczącym komercjalizmie?
Przyznam szczerze, że chociaż autor znany mi był do tej pory z nazwiska, nie miałam okazji sięgnąć po którąś z jego książek. Czy straciłam na tym? Nie wiem. Z pewnością długo pozostanie ta książka w mojej głowie, nie dlatego, że się nią zachwyciłam ale dlatego, że chyba pierwszy raz spotkałam się z tak nietypową narracją.
Fabuła książki ciekawa, lubię powieści z historią wojenną w tle i może właśnie dlatego sięgnęłam po tę lekturę, ale… nie ukrywam, że trochę się przy niej namęczyłam, czytając. Dziwny styl autora, który pisze raz w osobie pierwszej, raz w osobie trzeciej mając na myśli jedną i tą samą osobę, trochę powodował dyskomfort w czytaniu.
Dla przykładu zacytuję fragment (str. 51)
(…) A teraz nie mogę zasnąć. Nie mogę zasnąć, Nie mogę zasnąć.
Nie może zasnąć, nie możesz zasnąć, nie możesz zasnąć. Nie może zasnąć. Leży na tej kanapie, zbrukany leży, pod kocem leży, leży samotny, mały, głupi, leży zdeptany. Leży. (…)
Trzeba przyznać, że jest to tekst, którego nie spodziewałabym się w poważnej powieści. Z całą pewnością, autor miał swój powód, aby taką narrację wprowadzić, tylko czy aby nie jest ona zbyt zbędną. Bez tych powtórek, i zdań wypowiedzianych nie wiadomo przez kogo, książka z pewnością nie miałaby tylu stron. Pozostałaby ciekawa fabuła bez zbędnych myśli głównego bohatera. To właśnie tak wygląda, jakby w jednym człowieku były dwie osobowości, każda posiadała własne myśli i jakby rozmawiały ze sobą. Czasami te rozmowy wyglądały tak, jakby mówiły różne osoby i jakby dotyczyły różnych osób. A może to sumienie rozmawiało z rozsądkiem?
Główny bohater na początku książki przedstawia się czytelnikowi, nie szczędząc samokrytyki przeplatanej samochwalstwem, używając do tego sporej ilości wulgaryzmów. Autor nie oszczędza w słowach i opisach sytuacji dość prymitywnych. Sporo erotyki i wątków seksualnych jest przepełnionych wyuzdanym erotyzmem. Nie brakuje przy tym ordynarnych słów i wulgaryzmów, zwłaszcza przy opisach scen drastycznych, takich jak na przykład wydłubanie komuś oka.
Zachowanie głównego bohatera kojarzy mi się z kimś chorym psychicznie, z kimś kto ma urojenia, człowiekiem którego ciało zamieszkają dwie różne osoby, każda inna. Osoby rozmawiające ze sobą i o sobie.
Częste rozważania filozoficzne głównego bohatera przeplatają się z fabułą wspomnień i… przepowiedniami przeszłości.
Pięknie natomiast ukazana została Warszawa w pierwszych miesiącach wojny. Pięknie, nie ze względu na jej piękno wizualne, ale na piękno historyczne. Obrazowo wręcz opisane ulice, domy, knajpy z przebywającymi w nich obywatelami zarówno polskim jak i niemieckimi i miejsce warszawskich Żydów, ukazane w dość smutny, ale nie brutalny sposób. I życie. Życie w tej „zgwałconej” Warszawie. Życie dla jednych będące chwilą przetrwania a dla innych burżujską zabawą, mimo wojny. Egzystencja człowieka pozbawionego podstawowych produktów a niepozbawionego dostępu do używek, tak zbytecznych dla jednych a tak niezbędnych dla drugich.
Ciekawe studium psychologiczne człowieka, przedstawione na przykładzie Konstantego. Człowieka inteligentnego, zamożnego, obytego w towarzystwie, a jednocześnie zagubionego we własnym JA. Człowieka, dla którego nawet w obliczu tragedii liczyło się zaspokojenie własnej żądzy, chuci, nałogu, własnego egoizmu. Kto ma pieniądze – ma wszystko i nie liczy się wówczas miłość, nie liczy się odpowiedzialność za innych, nie liczy się szacunek nawet do siebie.
Moim zdaniem, nie jest to książka łatwa w odbiorze, chociaż przyznam, że fabuła mnie urzekła. Psychologiczne podejście do człowieka takiego jak Konstanty Willemann okazało się nie tyle ciekawym, co przedstawiającym Polaka-niePolaka w obliczu wojennej zawieruchy i polityki wojennej. Trudno mi było czasami czytać z powodu wcześniej wspomnianej narracji, ale fabuła sama w sobie przyciąga.
Polecam tę książkę szczególnie miłośnikom literatury historycznej – wojennej. Dla wielu z pewnością będzie to książka, w której na początku trudno znaleźć jakikolwiek sens. Myślę jednak, że książka warta jest przeczytania, chociaż ja osobiście trochę się na niej zawiodłam. Może inna książka tego autora bardziej mnie przekona do jego powieści, a może dla mnie to literatura zbyt „wysokich lotów”.
Dziś trudno nam uwierzyć w to, czego doświadczyli nasi przodkowie. TO przecież nas nie dotyczyło. Ale bez względu na czas i miejsce, musimy pamiętać, że nie każdy człowiek potrafi pogodzić się z zaistniałą sytuacją. I chyba tak właśnie było w przypadku Konstantego Willemanna.
