POZORY – Agnieszka Lis

Agnieszka Lis to jedna z najpoczytniejszych pisarek literatury obyczajowej. To nie tylko pisarka, ale również pianistka i felietonistka. Ukończyła Akademię Muzyczną (z wykształcenia jest pianistką) oraz dziennikarstwo na Uniwersytecie Warszawskim (chciała nauczyć się lepiej pisać). Jak sama mówi o sobie – jest pełna sprzeczności i uważa, że gdyby miała dzisiaj jeszcze raz decydować o kierunku studiów, zdecydowałaby tak samo, ponieważ muzyka nie tylko uwrażliwia, ale przede wszystkim wzbogaca, a rozumienie języka muzyki jest czymś szczególnym. To autorka, która pisze o życiowych perypetiach, bólu, rozstaniu, trudnych relacjach i chyba właśnie za to cenię ją bardzo jako pisarkę.

Pozory to współczesna powieść obyczajowo-psychologiczna.

PREMIERA KSIĄŻKI 13 STYCZNIA 2021

Tomek jest inny niż wszyscy, dziwny, aspołeczny, ale świetny fachowiec w dziedzinie informatyki. Kiedy zostaje zatrudniony w korporacyjnej firmie z wielkimi widokami na przyszłość, jedni uważają go za geniusza inni wręcz przeciwnie. I chociaż chłopak stara się jak może, to jego miejsce w firmie może być zagrożone. Nikt nie zastanawia się nad tym, czy chłopak cierpi z jakiegoś powodu, każdy widzi w nim jedynie indywidualność, która czasami aż razi. Kiedy wreszcie udaje mu się nawiązać nić porozumienia z jedną z koleżanek, na świat spada pandemia i konieczność odizolowania się od ludzi. Czy praca zdalna będzie dla Tomka pozytywnym czy negatywnym bodźcem do rzetelnego wykonywania obowiązków służbowych? Czy konieczność odizolowania się od innych pracowników sprawi, że Tomek również odsunie się od Ani? Czy w świecie pędzącym do przodu, który zmuszony jest zatrzymać się nagle i bardzo boleśnie, jest miejsce na ciepłe uczucia, przyjaźń czy miłość?

Książki tej autorki są dość specyficzne, moim zdaniem nie można powiedzieć, żeby skierowane były do wszystkich, bowiem styl jakim pisze, sam w sobie jest bardzo indywidualny.

Rozdziały w tej książce podzielone są na KIEDYŚ i DZIŚ. Poznajemy w nich głównego bohatera i jego matkę, od pierwszych dni życia chłopca, następnie przenosząc się do jego dorosłego, prawie samodzielnego życia. Napisałam „prawie”, bo czy on będzie mógł funkcjonować całkowicie samodzielne w życiu prywatnym, poza zawodowym, to jest kwestia kontrowersyjna.

Główny bohater to mężczyzna z jednej strony ponad przeciętnie inteligentny, zdolny i pracowity, a z drugiej wycofany, niełatwy w kontaktach międzyludzkich, ograniczony przez własny umysł introwertyk.

Autorka nie kreuje rzeczywistości pełnej szczęścia, radości, zadowolenia z życia, jej bohater niby jest zwykłym młodym człowiekiem, ale na jego drodze można dostrzec wiele problemów, które chyba bardziej są problemami innych niż jego.

W tej książce autorka ewidentnie rzuciła wyzwanie czytającym, którzy albo zobaczą w jej bohaterach ludzi empatycznych, pełnych wiary w drugiego człowieka, albo nie uznających nikogo, kto jest inny, osobliwy i… nudny w swojej egzystencji.

Ciekawa jestem ilu z nas zastanawiało się kiedyś nad tym, z ilu pozorów składa się nasze życie, bo przecież to co przeżywamy, czego doświadczamy, to nie zawsze jest to co prawdziwe, to często tylko pozory naszego prawdziwego życia.

Autorka porusza w swojej powieści wiele tematów, o których często głośno się nie mówi. Mnie między innymi poruszył wątek nieco poboczny, dotyczący spotkań trzech przyjaciółek, z których każda musiała borykać się w życiu z jakimś problemem. Barbara – matka Tomka (głównego bohatera) niby pogodziła się z brakiem „normalności” będącej motorem życia młodego mężczyzny. Anna, kobieta zdradzana przez męża i Marzena – matka mężczyzny – wolnego ducha, który nie potrafił odciąć się od ryzykownych i bezprawnych sytuacji.

Ważnym wątkiem poruszonym w książce jest praca w korporacji, gdzie mobbing, czy zastraszanie i zbyt wygórowane wymagania są na porządku dziennym i albo ktoś poddaje się korporacyjnemu reżimowi czerpiąc przy okazji wysokie profity finansowe, albo jest wrogiem numer jeden zagrażającym korporacyjnej społeczności i prawidłowemu jej funkcjonowaniu.

Ciekawym i myślę, że bardzo ważnym tematem poruszonym w powieści jest również wątek matki borykającej się z trudną do zrozumienia i zaakceptowania przez społeczeństwo osobowością dziecka z zaburzeniem autyzmu. Dziecka żyjącego we własnym, hermetycznie zamkniętym świecie, w którym niedopuszczalne są zmiany, a bodźce zewnętrzne często przerażające i niezrozumiałe w odbiorze dla innych.

(…) I było prawie dobrze. Na śniadanie odkroiła skórkę chleba, obłożyła kromkę serkiem i szyneczką i pokroiła w kawałki. Na brzegu talerzyka ułożyła odkrojoną warstwę pysznego tłuszczyku od szyneczki, który być musi, ale nie można go jeść. (…)

Specyficzna narracja książki jest trochę nostalgiczna, trochę poetycka, ale z całą pewnością zmuszająca do refleksji.

(…) Więc siedział Tomek w ławce nic z tego nie rozumiał, a gdy spotkanie się skończyło, dzieci i rodzice wyszli, Tomek został, w oczekiwaniu na mamę. Nauczycielka siadła koło niego i powiedziała: „Jesteśmy na siebie skazani, wiesz?” I nie było w jej głosie radości. (…)

Myślę, że jest to jedna z tych książek, obok których nie powinno się przejść obojętnie, bo tematycznie jest ona bardzo ważna.

Człowiek nie zawsze zastanawia się nad tym, że aby osiągnąć w życiu coś, musi jednocześnie wiele poświęcić. Czy duże pieniądze zarabiane w korporacjach warte są tego, że poświęca się dla nich najpiękniejsze lata swojego życia, poświęca się czas który powinien być przeznaczony dla rodziny?

Czy to, że ktoś jest inny, mniej aktywny towarzysko, izolujący się od świata oznacza, że jest gorszy? A może jest kimś, komu zwykły szary człowiek nie dorasta intelektualnie do pięt.

(…) Barbara zakryła uszy, nigdy Tomek jeszcze tak nie krzyczał, nie aż tak. Tak jak dziecko, normalnie – to i owszem, zdarzało się, każdemu się zdarza. Ale teraz Barbara miała wrażenie, że popękają szyby w oknach i bębenki w ludzkich uszach, to przecież tylko cienkie błony, naprężone, mają swoją wytrzymałość. (…)

Nie powiem, że jest to książka lekka, łatwa i przyjemna, chociaż fabuła skonstruowana została tak, że czyta się z wielkim zainteresowaniem i to bardzo szybko. Ale kto zna „pióro” tej autorki, ten wie, że ona nie pisze ckliwych romansów, tylko skupia się na ważnych aspektach życia.

Ciekawostką dla czytelników niemających nigdy do czynienia z pracą w korporacji jest umieszczony na końcu książki słowniczek zwrotów używanych tylko w określonych miejscach pracy, dzięki któremu możemy na przykład dowiedzieć się co dokładnie oznaczają słowa home office, flipchart, czy annual.

Polecam tę książkę z czystym sumieniem, ku refleksji. Myślę, że takie książki są potrzebne, dla zauważenia i zrozumienia wielu rzeczy, na które dotąd nawet nie zwracaliśmy uwagi.

Dziękuję Autorce i Wydawnictwu Skarpa Warszawska za możliwość przeczytania tej książki i podzielenia się z innymi czytelnikami opinią o niej.