TESSA D’URBERVILLE. HISTORIA KOBIETY CZYSTEJ – Thomas Hardy

… dziś w oczach Tessy piękno miało w sobie coś straszliwego, od czasu bowiem gdy spojrzenie jej padło nań po raz ostatni, przekonała się, że gdzie śpiewają słodko ptaki, tam syczą także węże; lekcja jaką otrzymała, całkowicie zmieniła jej pogląd na życie.

Thomas Hardy żył w latach 1840 – 1928. Był angielskim pisarzem i poetą, przedstawicielem nurtu naturalistycznego. Urodził się w Higher Bockhampton. Pochodził z klasy średniej, jego ojciec był architektem i zajmował się budowaniem kościołów z cegieł. Sam Thomas był jednak zagorzałym ateistą. Jego bohaterowie literaccy zmagają się ze swoimi pasjami i sytuacjami życiowymi, a większość z nich autor umieścił w półmitycznym hrabstwie Weeex. Kilka z jego książek zostało zekranizowanych. Jest autorem między innymi takich powieści jak: „Z dala od zgiełku”, „Tess d’Urberville”, „Juda nieznany”. Charakterystyką jego powieści było to, że miasta utożsamiał ze złem, przestępczością i zatraceniem wartości. Natomiast wsie opisywał z nostalgią, często idealizując je i przedstawiając ich idylliczne wizje.

Tessa d’Urberville. Historia kobiety czystej to dramat obyczajowy.

PREMIERA KSIĄŻKI 05 KWIETNIA 2022

Tessa jest najstarszą z rodzeństwa pewnej angielskiej rodziny nie opływającej w luksusy. Kiedy jej ojciec dowiaduje się, że są potomkami znanego starego angielskiego rodu życie Tessy zmienia się. Dziewczyna zostaje wysłana do bogatego domu potencjalnych krewnych, ale nie jest w nim przyjęta jako bliska krewna, ale jako pomoc przy hodowli drobiu. Jej wyjazd okazuje się dla dziewczyny tragiczny w skutkach, bowiem Tess wraca do domu brzemienna. Od tej chwili jej los z każdym dniem staje się bardziej dramatyczny. Zakochana z wzajemnością w młodym synu pastora, ujawnia przed świeżo poślubionym małżonkiem swoją przeszłość co w zbudza w mężczyźnie niechęć do ukochanej. Mężczyzna opuszcza Anglię, pozostawiając młodziutką żonę, która musi sobie radzić sama. Czy Tessa spotka jeszcze mężczyznę, który ją skrzywdził zniszczył jej życie? Czy mąż Tessy opamięta się i wróci po żonę, zaopiekuje się nią i będą jeszcze szczęśliwą rodziną? Jakie dramatyczne losy będą towarzyszyły dziewczynie, która musi tułać się po świecie w poszukiwaniu pracy?

Ostatnio rzadko sięgam po klasykę, a ta książka z całą pewnością zasługuje na to, aby wrócić do niej po latach. Pomijając fakt, że piękna okładka przyciąga oko, to myślę, że warto poznać dzieła pisarzy, którzy kiedyś byli na piedestale literatury.

Ta opowieść, to jeden wielki dramat młodej kobiety, wykorzystanej przez bogatego krewnego, odrzuconej przez rodzinę i ukochanego, ale silnej wewnętrznie. I mimo przeciwności losu i trudności napotykanych na swej drodze nie podążającej się i wierzącej w miłość i siłę przetrwania.

(…) Rozpatrując, czym Tessa nie była, nie dostrzegał czym była, i zapomniał, że coś co zostało uszkodzone, może mieć większą wartość od czegoś, co aczkolwiek bez skaz, jest jednak w lichym gatunku. (…)

Autor w bardzo interesujący sposób ukazał osobowości swoich bohaterów, chociaż nie zrobił z nich wielkich i ważnych to ciekawie wplótł w społeczeństwo tamtych czasów. Pokazał biedę i bogactwo, pokazał przyjaźń i pogardę dla człowieka, przedstawił postaci ludzi, którzy często nie mogą zmienić swojego losu w świecie rządzonym przez przypadek, chociaż często stać ich na zachowanie godności, a nawet na heroizm.

Główna bohaterka to kobieta z jednej strony bardzo nieszczęśliwa, ale z drugiej bardzo dzielna. Jej ambicje i odpowiedzialność za siebie być może wydawać się trudna do zrozumienia, dziewczyna bowiem wolała ciężko pracować, klepać biedę niż poprosić o pomoc finansową kogoś, kto tak właściwie miał obowiązek społeczny pomagać jej.

(…) Clare i Tessa podświadomie badali się nawzajem, zawieszeni nad krawędzią namiętnego uczucia, lecz pozornie mu dalecy. (…)

Autor nie jest chyba zwolennikiem życia w mieście ani zwolennikiem bogactwa, bowiem miasto utożsamia ze złem, przestępczością, zatraceniem ludzkich wartości.

Inaczej jest przedstawiona wieś, wyczuwałam w jej opisach pewnego rodzaju nostalgię, być może nie idealizuje jej, bo pokazuje ciężką pracę ludzi zatrudnionych w różnych pracach rolnych i gospodarskich, ale sporo jest w tym takiego obrazu sielskiego. Piękne opisy miejsc z pewnością pobudzają wyobraźnię.

(…) Tessa przebyła pozostałą część wzniesienia, nie zatrzymując się, aż gdy dotarła do szczytowej krawędzi stromego zbocza, zapatrzyła się na ścielący się u jej stóp, a tak dobrze jej znany zielony światek, przesłonięty w tej chwili lekką mgłą. (…)

Myślę, że głównym motywem tej powieści jest nie tyle los biednej, skrzywdzonej dziewczyny, co opis społeczeństwa masowo zatrudnianego w różnych dziedzinach prac wiejskich i dramat ludzi zmuszanych przez los do migracji nie tylko do miast, ale również do innych wsi. Czy to są losy ludzi tragicznych? Ludzi próbujących przeciwstawić się przeznaczeniu i walczących o lepszy byt, czy tylko o przetrwanie? Trudno mi to jednoznacznie określić.

Z całą pewnością jednak uważam, że historia Tessy na długo pozostanie w pamięci czytelniczek, a może nawet i czytelników. Postać tej kobiety przyciąga nie tylko urodą, ale przede wszystkim silną osobowością. Nie wiem, ile młodych kobiet żyjących w dzisiejszych czasach potrafiłoby z takim zacięciem, odwagą i determinacją pokonać przeciwności losu nie tracąc przy dym swojej dumy.

(…) Dusza jej potrafiła zapomnieć, jednocześnie umysł pamiętał. Kroczyła w światłości, wiedząc jednak, że te mroczne duchy nie przestają krążyć w pobliżu. I nie było dnia, by któryś z nich nie oddalał się lub nie zbliżał. (…)

Polecam tę powieść nie tylko osobom preferującym klasykę, w tej książce mieszają się różne gatunki powieści. To nie tylko dramat obyczajowy, to nie tylko pięknie pokazany romans, a właściwie nie romans, ale miłość kobiety do mężczyzny. To również odrobina kryminału.

Dziękuję wydawnictwu REPLIKA za możliwość przeczytania tej powieści w nowej wersji, posiadanie takiej książki w zbiorach bibliotecznych to coś, z czego nie można zrezygnować nie tylko na wygląd samej okładki, która jest dosłownie przepiękna, ale to piękna książka ukazująca wartości człowieka w świecie pełnym okrucieństwa i dramatu.