ODGŁOSY CISZY – Wioletta Leśków-Cyrulik

CZASAMI JEDYNA MOŻLIWOŚĆ TO ZATRZYMAĆ W SOBIE CISZĘ I IŚĆ…

Wioletta Leśków-Cyrulik to pisarka i redaktorka, a także instruktorka teatrów dziecięcych. Jej żywiołem jest geograficzna Północ, tam czuje się najlepiej. Studiowała filologię polską na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. W swoich książkach szczególną wagę przykłada do realizmu psychologicznego.

Odgłosy ciszy to powieść psychologiczna, której fabuła umiejscowiona została w dalekiej Islandii.

PREMIERA KSIĄŻKI 22 LUTEGO 2022

W małym islandzkim miasteczku splatają się losy kilku postaci, które mają za sobą trudne doświadczenia życiowe, które wbrew pozorom, w bieżącym życiu powodują u nich chaos. Różni ludzie nie potrafią sobie poradzić z codziennymi przeciwnościami oraz traumami sprzed wielu lat. Agnieszka, jej mąż, Jan i ich mała córeczka tworzą szczęśliwą rodzinę. Ona jest Polką, a on Islandczykiem, żyją na pozór szczęśliwie w trudnym jak na warunki islandzkie środowisku, ale kiedy po latach niespodziewanie na wyspie zjawia się matka Agnieszki, zaproszona przez matkę Jana, wracają traumy przeszłości przywołując wiele niechcianych i bolesnych wspomnień. Mieszkańcami wyspy, a zarazem życiowymi rozbitkami okazują się również miejscowy lekarz, Bjarni, a także Marianna, szefowa i przyjaciółka Agnieszki i Jana. Czy główni bohaterowie znajdą w sobie na tyle odwagi, aby stanąć do walki z przeszłością? Czy przyszłość okaże się dla nich spełnieniem ukrytych głęboko marzeń?

Z twórczością tej autorki spotkałam się po raz pierwszy i muszę przyznać, że mam bardzo mieszane uczucia. Książka ani nie spowodowała wielkiego „wow”, ani mnie nie nudziła, być może sprawił to czas, w którym przyszło mi czytać tę lekturę, kiedy moje myśli co chwilę ulatywały w stronę tego co dzieje się obecnie w Ukrainie.

Z całą pewnością nie jest to książka lekka, głównie mam tu na myśli stronę psychologiczno-emocjonalną i z pewnością należy ją czytać spokojnie, z sercem i ze zrozumieniem.

Czytając ją miałam wrażenie, że fabuła jest kontynuacją czegoś i nie pomyliłam się. Po skończeniu zaczęłam „szperać” w sieci i okazało się, że jest to druga część kronik Islandzkich i bohaterowie z którymi spotkałam się w tej powieści, już gdzieś, kiedyś zaistnieli.

Przedstawione w książce trudne relacje między matką a córką, bardzo obrazowo pokazują relacje międzyludzkie, pełne niedomówień, latami skrywanych żalów, wyrzutów sumienia. Ale przedstawiają również tęsknoty zamienione kiedyś w pretensje, gdzie panuje głód miłości, który nie zawsze można zaspokoić, bo kiedyś coś zostało zaprzepaszczone. Takie poczucie wewnętrznego osamotnienia prowadzi często, do latami pielęgnowanych traum wynikłych z czegoś, czego jako dziecko trudno było zrozumieć.

(…) Dziś każda z nich – Ilona i Agnieszka – była jak głaz tkwiący w pionowej ścianie klifu, w najbardziej niespodziewanym miejscu, w przedziwny sposób trzymający się litej skały, kruchy, umoszczony w posiwiałym ze starości mchu, jakby wspierany przez ukryte w miękkim podłożu mniejsze kamyki i coś jeszcze, o czym nie miała pojęcia. W przypadku Ilony takim kamykiem był pozór normalności, złudzenie, które w sobie podtrzymywała, bo pozwalało jej żyć po tym, co ją spotkało i co sama zgotowała własnej córce. (…)

Autorka w bardzo ciekawy sposób pokazuje jak trudne czasami bywają próby radzenia sobie ze zwykłymi sprawami codzienności, kiedy gdzieś głęboko w zakamarkach umysłu wciąż przechowywane są traumy przeszłości. Nie zawsze można słowami przekazać to, co chciałoby się powiedzieć, co od lat układa się, ale tylko gdzieś w środku, w sercu. Bywa, że czasami można ułożyć zdania i powiedzieć je tak, że jeszcze bardziej mogą zranić.

Może czasami warto milczeć? Jak często milczenie jest czymś wymowniejszym niż wypowiedziane na głos słowa, zwłaszcza te rzucone pod wpływem emocji, które zamiast działać na rzecz porozumienia, jeszcze bardziej oddalają, zakłócają ten wewnętrzny i często bardzo pozorny spokój.

Z całą pewnością mogę jednak przyznać, że książka jest unikatowa, jest indywidualnością, która przyciąga pewnego rodzaju szczerością i bolesnym realizmem emocji. Myślę, że nie znajdziecie wśród zalewanych rynek książkowy powieści o podobnej fabule, bo to nie jest książka dla każdego, myślę, że jest skierowana do bardzo wybiórczej grupy czytelników.

Agnieszka, jej mąż, Jan, i ich mała córeczka tworzą szczęśliwą rodzinę, ale coś powoduje, że od początku wyczuwa się między nimi jakieś trudne do zidentyfikowania napięcie.

Z jednej strony jest to mądra, głęboko poruszająca wszelkie struny emocjonalności a z drugiej strony to trudna i dość wymagająca lektura. I muszę przyznać, że chociaż tak jak napisałam na początku, że książka nie wywołała we mnie tego „wow”, to jednak nie mogę przestać o niej myśleć.

Moim zdaniem, dość intrygującą a zarazem ciekawą rolę w relacjach między bohaterami odgrywa matka Jana, która stara się łagodzić spory i te wyraźnie odczuwalne i te skryte gdzieś głęboko we wnętrzu. Jest to kobieta rozważna i ciepła, chociaż chyba nie jest osobą szczęśliwą.

Zimny, surowy klimat Islandii opisany w książce, jak gdyby współgra z tym co przeżywają ludzie, współgra z ich emocjami. Jest jakby bohaterem drugoplanowym. Jest to jeden z nielicznych czynników, które powodują, że powieść z jednej strony nie jest oszczędna w emocje, a z drugiej niepozbawiona swoistego prozatorskiego piękna. I chociaż opisom przyrody daleko do piękności (chociaż to jest uzależnione oczywiście od gustu), ale to tylko dlatego, że jak wiadomo Islandia jest krajem dość specyficznym, opisy przyrody i miejsc są zarówno surowe jak i piękne.

Myślę, że autorce bardzo dobrze udało się w wielce przekonujący a zarazem poruszający sposób przekazać skomplikowane relacje międzyludzkie, często trudne i niezrozumiałe dla przeciętnego człowieka. Być może zasługą tego jest styl jakim pisze, taki nieco nostalgiczny, spokojny, a zarazem odważny w przekazywaniu uczuć i emocji.

I chociaż nie jest to lektura z tych lekka, miła i przyjemna, bo wywołuje sporo emocji i zmusza do refleksji, to czytając ją trudno jest się od niej oderwać. Jest jak magnes. Ukazuje bolesną prawdę, która tkwi gdzieś głęboko.

Z pewnością jest to książka dla wymagającego czytelnika, takiego, który szuka w powieści nie tylko rozrywki.

Polecam każdemu, kto kocha Islandię i kto lubi powieści psychologiczne.

Dziękuję Wydawnictwu REPLIKA za propozycję przeczytania tej książki, a zarazem poznania kolejnej polskiej autorki.